Wegens het miserabele voorjaar hebben we er lang op moeten wachten. Maar eindelijk,
op de langste dag van het jaar, 21 juni, stappen we in de namiddag op de trein naar Lausanne, zodat we morgen met
onze eerste reis van dit fietsseizoen kunnen beginnen.
We fietsen de nieuwe Herzroute (route 99).
Herzroute (route 99) van Lausanne naar Zug 2013: in twee delen.
|
wijnranken en het Meer van Genève, gezien vanuit Epesses |
de hellingen zijn steil, rechts is nog net een bootje te zien |
|
|
toren in Lutry |
|
Zaterdag 22 juni 2013. Lausanne - Moudon
Km. 49,71 km.
Hoogte 676 m.
(Ouchi = start der Herzroute, Lutry, Epesses, Chexbres, Boi de Romont, Le Pigeon, Oron la Ville, Rue, Ursy, Moudon.)
Om vandaag lekker vroeg te starten, stapten we gisteren in Zürich op de trein
naar Lausanne. De camping waar we overnacht hebben, ligt in Vidi.
Op de weg naar Epesses moeten we een paar keer stoppen om de goede weg te vinden. Er staan maar weinig bordjes
met het opschrift "Herzroute".
Dat verandert echter als we bij Cully in de buurt komen. Daar begint de weg ook meteen te stijgen
oostelijke richting van Epresses |
een tandradbaan om de druivenoogst te vergemakkelijken |
In Epesses vinden we een plekje met een schitterend uitzicht op de Lavaux, de
met wijnranken beplante helling van het Meer van Genève. Een bank met een tafeltje biedt de gelegenheid
om hier, onder het genot van een kop koffie, op ons gemak van te genieten.
Van het Meer van Genève tot Chexbes stijgt de weg met 6% over 4 kilometer.
Dat is niets in vergelijking met de volgende 4 kilometer naar Bois de Romont, daar is het stijgingspercentage 15%.
Daar kunnen we nog even genieten van de Lavaux.
Voor mensen met een Flyer of een gehuurde accu is er in het restaurant de mogelijkheid om gratis de accu om te
ruilen (zie het einde van deze reis). Een gezellig plaatsje om te zitten met een schitterend uitzicht zijn eveneens
gratis
uitzicht op Cully vanaf Bois de Romont |
||
Boven op de Bois de Romont is |
een accu-wisselstation en |
een gezellig plekje om te zitten |
in de schaduw drogen de plassen nauwelijks, daarom moeten we slalom rijden |
een ideale omgeving om te fietsen < kerk van Chattilens |
De route is nu zo goed aangegeven, dat we geen kaart nodig hebben om de weg te
vinden. We fietsen in noordelijke richting door kleine dorpjes, door bossen en langs weilanden, over geasfalteerde
fietspaden en grindweggetjes.
Via Oron-la-Ville komen we in Rue. De inwoners gaan er prat op in de kleinste stad van Europa te wonen. Rue telt
1099 inwoners.
Wij hopen voor hen dat dat nog lang zo blijft. Maar als je de bouwkranen in ogenschouw neemt, betwijfelen wij dat.
Als we in Ursy aankomen is het weer zo mooi, dat we besluiten naar de camping van Moudon te rijden. Dat is een
kleine camping aan de rivier La Broye met een zwembad.
Morgen rijden we wel verder naar ons eigenlijke doel van vandaag, Romont. Dan kunnen we daar gelijk ontbijten.
soms gaat het echter steil omhoog |
in de verte ligt Rue |
Rue is de kleinste stad van Europa |
Rue van dichtbij |
camping in Moudon |
wandelaars langs de Broye in Moudon |
kleine gehuchten en een enkele boerderij tussen Oron en Rue |
Moudon met de rivier de Broye |
Zondag 23 juni 2013 Moudon - Laupen
Km. 82,89 km. totaal 132,60 km.
Hoogte. 1013 m. totaal 1689 m
( Ursy, Romont, Torny la Grand, Montagny, Domdidier, Avenches, Murten, Salvenach,
Jeuss, Laupen.)
tussen Ursy en Romont |
het kasteel van Romont |
een machige boom de Notre-Dame de L'Assomption in Romont |
|
Het heeft vannacht geregend. Gelukkig is het nu droog en we kunnen ons voorbereiden
op de ca 7 km. lange terugweg naar Ursy. De 200 m. hoogteverschil moeten we op de koop toenemen en onze regenkleding
aantrekken. In Ursy zijn we weer op de Herzroute.
De middeleeuwse stad Romont ligt op een heuvel en is van ver af al te zien. Ofschoon het vandaag zondag is, de
bakker is open.
Na een uitgebreid ontbijt bekijken we de oude binnenstad.
We gaan eerst naar het slot met de ronde toren uit de 13e eeuw, de
Tour à Boyer. Schuin tegenover het slot staat de gotische kerk Notre Dame de l'Assomption.
in een vlammenzee in 1504 zijn zowel de stad Montagny als het slot verwoest > |
aan de rand van een koolzaadveld staan klaprozen in volle bloei |
St. Marie Madeleine kerk in Avenches Avenches, gezien door een oude stadspoort |
wil je dit lezen? Klik dan op de foto
|
Amfitheater en museum |
De tocht van vandaag gaat weer omhoog en omlaag, op fietspaden door bos en hei.
Daar waar de zon niet kan komen, zijn de grindweggetjes niet droog, we moeten slalomsgewijs om de plassen heen
rijden.
Tussen Torny en Montagny zijn veel bossen, die veelvuldig door ruiters worden gebruikt. Ruitersport is in Kanton
Fribourg een geliefde sport. Dat is te zien aan de tientallen maneges.
Als we in het bos een hapje eten, zien we een groep met paarden die niet over de brug gaan, maar dwars door het
water gaan en op de andere oever weer omhoog klimmen.
Ik denk dat de paarden de brug te smal vinden.
Spoedig bereiken we Avenches, De naam Avenches is afgeleid van het Latijnse Aventicum.
Het stadje werd gebouwd op de plek waar zich ooit de hoofdplaats van de Gallische stam der Helvetii bevond. Keizer
Augustus liet er de Romeinse stad Aventicum bouwen.. Het was omgeven door een vestingmuur van 6 km, tot 7 m hoog
en voorzien van verdedigingstorens. De sporen van het Romeinse verleden blijven goed zichtbaar: men kan er een
amfitheater bezoeken (uit de 1e eeuw, met een capaciteit van ca. 16.000 toeschouwers), alsook de resten van een
theater en van een tempelcomplex. Boven de ingang van het amfitheater is, in een middeleeuwse toren, een museum
ondergebracht, dat een levendige voorstelling biedt van de Romeinse beschaving in Zwitserland.
In het centrum van de stad lopen jongelui verkleed als Romein met schild en zwaard. Nog geen 10 kilometer verder
zijn we in Murten, Bern in miniatuurformaat. Beide steden zijn gebouwd van de toen heersende dynastie de Zähringer. Murten is meer dan
800 jaar oud en heeft een bijzonder middeleeuws aanzicht met het oude stadhuis, de bijzondere torens en een kasteeltje
(13de eeuw). Het ligt 450 meter boven zeeniveau.
een tarweveld |
de hoofdstraat en Berner poort van Murten |
|
door de vele bogen lijkt Murten erg veel op Bern, het hoort echter bij Freiburg |
het Middeleeuwse Zähringer stadje Murten. < met toren. |
Bij zo'n bewolkte hemel denken we er niet aan om in de tent te slapen, maar waar
dan? Voor zulke gevallen schrijf ik altijd een paar telefoonnummers op. Meteen bij het eerste adres zijn we welkom.
Bed & breakfast op de boerderij bij Fam. E. Ryser, niet ver van slot Laupen aan de Herzroute.
Om 16.00 uur worden we hartelijk welkom geheten. Een droge plaats voor de fietsen is er ook. Daar kan ook de natte
tent drogen.
Murten aan het meer |
de Saane bij Laupen |
centrum van Laupen |
een afdak voor de fietsen |
de boerderij van de familie Ryser |
aan de Herzroute in Laupen |
Maandag 24 juni 2013 Laupen - Thun
Km. 60,20 km.totaal 192,80 km.
Hoogte 337 m.totaal 2026 m.
( Laupen, Bramberg, Köniz, Kehrsatz, Flughafen-Belp, Münsingen, Route 8 folgend nach Thun.)
een paar foto's van Slot Laupen |
Een blik uit het raam is genoeg om te weten dat het vandaag niet best zal zijn.
Dikke donkere wolken!
Mevrouw Ryser, die zelf veel fietst, slaat voor een andere route te nemen. Wij waren van plan via Riggisberg naar
Thun te gaan, maar de bergen zijn verdwenen in de laaghangende bewolking. Zij raadt ons route 8 aan naar Thun.
Op de computer print ze voor ons de desbetreffende kaart uit. Dat noem ik pas service!
Bij het afscheid geeft zij ons nog wat fruit mee als tussendoortje (om een uur of negen ).
We steken de straat over en zijn na een paar honderd meter al bij het 12e eeuwse Slot Laupen .
Dat dankt zijn bestaan aan de gunstige omstandigheid dat de Sense en de Saane hier samenstromen. Om de brug te
beschermen moest er natuurlijk ook tol betaald worden.
door het bos bij Bramberg richting Aare |
vliegveld Belp - Bern |
We blijven nog een poosje op de Herzroute. Het is opgehouden met regenen en de
zon komt zowaar ook nog tevoorschijn.
Na 10 kilometer door het bos moeten we rechtsaf om de route te blijven volgen, maar wij rijden rechtdoor naar Könz,
door het Könizdal naar Kehrsatz. Wij rijden zo om de Berner "huisberg" Gurten heen. We komen langs
vliegveld Belp en bereiken zo de Aare.
In Münsingen lunchen we. Nu hebben we alleen nog fietspaden zonder stijging, door de mooie stad Thun gaan
we naar de camping van Gwatt.
de Belpberg gezien vanuit het Aaredal |
langs de Aare richting Thun |
de stad Thun met het slot |
een boer met gevoel voor de mooie natuur |
Dinsdagmorgen 25 juni 2013 rijden we de stad Thun in om te ontbijten. Door de bewolkte hemel en de gedaalde temperatuur is het erg koud geworden. We besluiten met de trein naar huis te gaan en de Herzroute af te maken zodra het weer een beetje beter is.
Tweede deel van de Herzroute
|
9 juli 2013 , de voorspelling voor de komende dagen is
goed.
Het tweede gedeelte van deze tocht doen we precies andersom, we maken de reis in omgekeerde richting af. We starten
in Bremgarten en ons doel is Thun, de plaats waar we precies 2 weken geleden de reis afgebroken hebben.
vogelaarshut aan de Flachsee, tussen Bremgarten en Rottenschwill (vogelaar = iemand die vogelen als hobby heeft). |
||
|
langs boederijen |
Ballwil |
Dinsdag 9 juli 2013 Bremgarten - Willisau
Km. 81.07 km. totaal 273.87 km.
Hoogte 781 m.totaal 2807 m.
(Bremgarten, Rottenschwil, Sins, Attiswil, Ballwil, Urswil, Sempach, St,Ottilien, Willisau)
eigen elektriciteit opwekken |
||
de Herzroute verloopt soms dwars |
|
door boerenland en over het erf |
Sempach, poort en parochiekerk St. Stephan |
door deze poort kom je Sempach in < dit soort borden wijzen je de weg |
Onze tocht begint langs het paradijs voor vogelliefhebbers, de Flachsee ( Reuss
voor de stuw).
Via Sins, Ballwil en Urswil komen we weer bij de Herzroute, die officieel in Zug begint.
Hier kunnen we de kaart weer in onze zak houden, want de bewegwijzering is goed. Toch moeten we uitkijken geen
bordjes over het hoofd te zien, want eenmaal van de route af, is het moeilijk hem weer terug te vinden.
|
|
|
uitzicht op de Sempacher See |
iets hoger is het meer nog steeds te zien |
|
mooie boerderijen, Luzernse stijl |
de vredige omgeving van kanton Luzern |
"Stöckli" als de boer ouder wordt gaat hij hier wonen en de zoon overneemt de boerderij |
We rijden door een lieflijke omgeving langs boerderijen en soms zelfs over de
landerijen heen. De "waak" honden zijn waarschijnlijk zo aan de fietsers gewend geraakt, dat ze helemaal
niet meer aanslaan.
Nu is het ons toch overkomen: bij Etzenerle zijn we rechtdoor gegaan in plaats van rechtsaf via Merzeberg.
Even later rijden we Rüediswil in, dat is niet goed! We hadden in Buttisholz moeten aankomen.
Nu we toch eenmaal hier zijn, willen we beslist de St.Odiliakapel zien, dus rijden we nog een stukje verder naar
Buttisholz.
deze kapel is toegewijd aan de Heilige St. Odillia, zij wordt aangeroepen bij oogziekten |
steeds weer omhoog en omlaag |
|
de 13e eeuwse klokkentoren is het oudste gebouw van Willisau |
een poort van Willisau < slot van de landvoogd |
De heilige Odilia werd blind geboren, door haar familie verstoten en ondergebracht
bij een familie op het platteland. Toen zij 12 jaar was, werd zij naar een klooster gebracht. Daar kreeg zij het
zicht terug bij haar doopsel door de H. Erhard van Regensburg. Zij keerde terug naar haar ouders en kreeg de beschikking
over een heuvel bij Niedermünster, de latere Odilienberg. Zij stichtte er een klooster en werd abdis.
Odilia wordt aangeroepen tegen oogkwalen. Haar feestdag is op 13 december.
We rijden verder langs het meer van Soppi, door het bos, over geteerde- en grindweggetjes. Om 16.00 uur komen we
in Willsau aan, waar ik in het sportcentrum vooraf al een kamer gereserveerd heb.
We hebben tijd genoeg om in het leuke plaatsje rond te kijken, voordat we in het restaurant genieten van een lekkere
maaltijd en een leuke avond.
een vredig tafereeltje bij Wüschiwil |
Woensdag 10 juli 2013 Willisau - Burgdorf
Km. 59.35 km. totaal 333.22 km.
Hoogte 891 m. totaal 3698 m.
(Willisau, Zell, Madiswil, Ryschberg, Affoltern i.E. Lueg, Burgdorf)
een mooier uitzicht bij het ontbijt kun je je nauwelijks voorstellen |
We hoeven niets in te pakken, daarom zitten we om 8.30 uur al op de fiets. We
rijden door Willisau, Olisrüti en Mittmisrüti naar Zell.
Daarna langs het Zellerwoud en via Hüswil naar Gondiswil.
Nu, na 15 à 20 km., wordt het tijd om te ontbijten. Genietend van een prachtig decor, smaakt het brood met
verschillende kaassoorten en een koffie met melk uitstekend. Van een voorbijrijdende postbode krijgen we een krant
, "om bij te blijven".
Gondiswil |
typisch Emmental |
Auswil |
in de buurt van Dornegg |
Ochlenberg < kerk van Madiswil |
We verlaten kanton Luzern en komen in kanton Bern, goed te herkennen aan de typische
rondbogige Berner boederijen.
Via Auswil gaat het naar Madiswil met zijn mooie kerk en kerkplein. Over de spoorlijn en de rivier Langete moeten
we steil omhoog en bij Linde zijn we al 150 meter hoger.
Gelukkig loopt het fietspad een stuk door en langs het bos, want in de zon is het niet te harden. Het zweet parelt
op het voorhoofd, en niet alleen daar.
Na een tijdje omhoog en omlaag, komen we in een schilderachtig gehucht, Ryschberg. We worden begroet door een Berner
Sennenhond en 3 kleine katjes. Onder een enorme lindeboom is een klein bankje en de tijd is rijp voor een koffiepauze.
We kletsen met een boerin, die de paarden uit de wei haalt, en ze in de stal zet. Het is zo heet geworden en de
arme dieren zijn bedolven door vliegen en dazen (steekvliegen).
hier in de buurt van Ochlenberg zijn we blij dat de weg soms ook door het bos gaat |
|
3 keer Ryschberg |
|
Verder gaat het weer, richting Affoltern in Emmental. Omhoog of omlaag! Het woord
vlak is hier een scheldwoord.
In Affoltern bezoeken we een kaasmakerij. Vanaf de eerste etage kun je het proces van kaasmaken bekijken. Vanwege
de hygiëne is er een glaswand aangebracht, waardoor het maken van een mooie foto niet mogelijk is.
Hier vandaan willen we naar Burgdorf, over de Lueg, het hoogste punt in deze omgeving. Bij goed weer kun je van
hieruit de hele Alpen keten overzien.
Via Guetisberg suizen we zo'n 300 m omlaag. Om 15.00 uur zijn we al in Burgdorf. In deze mooie, fietsvriendelijke
stad vermaken we ons wel.
unieke rust op asfalt |
en grindweggetjes |
soms omhoog, dan weer omlaag |
Emmental, hier bij Lueg |
Burgdorf |
Donderdag 11 juli 2013 Burgdorf - Langnau
Km. 54.61 km. totaal 387.83 km.
Hoogte 986 m. totaal 4684 m.
(Burgdorf, Luterbachtal, Mänziwilegg, Walkringen, Arnisäge, Blaseflue, Zäziwil, Signau, Langnau,
Gohl.)
|
||
Pleerwould |
rustig en gestaag omhoog door het Luterbachdal |
Lauterbach |
Een groepje jonge Amerikanen beginnen om 5.00 uur behoorlijk luidruchtig hun tenten
op te breken. Ze zijn in Amsterdam begonnen aan een tocht naar Barcelona, met een omweg via Zwitserland.
We rijden daarom al vroeg weg, het is nog lekker koel.
Eerst rijden we over grindpaden door het Pleerwoud , dan omhoog door het Luterbachdal tot Bösarni, waar we
koffie drinken.
Luterbach |
Bösarni |
Walkringen |
Biglental |
koeien hebben voorrang |
door het bos bij Adlisberg |
Via Wikartswil komen we bij het station van Walkringen. We hebben een heel gesprek
met de stationschef over het verloop van de geschiedenis van het station.
Voor we verder rijden, waarschuwt ze ons dat hier de bergprijzen te behalen zijn. En gelijk heeft ze. Steil en
gestaag gaan we omhoog naar Blaseflue (via Arnisäge).
een oude voorraadschuur |
||
zo lui als een varken |
|
de deur met sleutel ernaast |
het landschap tussen Lugibächli en Arnisäge |
|
Plotseling staat er een bordje dat het stijgingspercentage hier 25% is. Dat is
met onze zware fietsen en al onze bagage alleen te doen als het stuk niet te lang is. Maar daar hebben we geen
zicht op. We gaan op zoek naar een alternatief.
Naar beneden, naar Zäziwil en dan via Signau naar Langnau. Er is zelfs een fietspad.
Het is later dan gepland als we in Langnau aankomen en ik heb trek in iets lekkers. Er staan knapperig gebakken
stukjes vis op het menu.
Via Bärau rijden we de 4 km. lange Gohlgrabendal op, want in Gohl is de enige camping in deze omgeving.
Blaseflue |
Bärau boerderij met Spycher, daar waar de boer gaat wonen als hij gepensioneerd is |
Vrijdag 12 juli 2013 Langnau - Brenzikofen
Km. 68.58 km. totaal 456.41 km.
Hoogte 892 m. totaal 5576 m.
(Gohl, Langnau, Schüpbach, Eggiwil, Röthenbach, Bätterich, Schwarzenegg, Eriz, Horenbach, Buchen,
Steffisburg, Heimberg, Brenzikofen.)
3 kinderen met waterpret |
kerk van Röhtenbach in Emmental |
na Röhtenbach is de weg steil omhoog |
Het is 6 km. geleidelijk naar beneden vanaf de camping in Gohl naar het centrum
van Langnau, zodat we in de kortst mogelijke tijd aan de ontbijttafel zitten.
Aangesterkt rijden we de weg van gisteren terug tot Schüpbach, dan volgen we de loop van de Emme tot Eggiwil
en buigen dan rechts af naar Röthenbach. Dan zijn we weer op de Herzroute.
Hoewel het nog vroeg is, is het al behoorlijk warm geworden. We benijden de drie kleine kinderen in hun zwembadje.
In een garage pompen we onze banden op, dat was hard nodig.
steile serpentinebochten |
Büelmeschwand, veel werk in de tuin |
Trüebebach |
Hirsetschwändi |
Alphüesli |
Wolfrichti |
Nu leiden een paar serpentinebochten ons over een korte afstand 150 m. omhoog.
Dat is even hard op de pedalen. Bij Büelmeschwand is een vrouw druk bezig in haar tuin. Niet alleen de sier-
en de groentetuin, maar ook het met bloemen gesierde huis zien eruit om door een ringetje te halen.
Na + 1 km. door een bos komen we bij een Alpenhut, een ideaal stekje om te eten.
Niet veel verder komen we langs een militair terrein: veel schotelantennes en militaire voertuigen bevinden zich
achter een hek.
In de buurt van Schwarzenegg komen we vier fietsers tegen. Allen hebben een Flyer. Ze genieten van het uitzicht;
aan de ene kant stroomt de Rotache en voor ons zien we de Zulg die bij Steffisburg in de Aare stroomt.
een klein stukje vlakke weg in Emmental |
4 toerrijders met een Flyer |
uitzicht op de Hohgant |
Eriz |
hooien moet hier met de hand. Beneden stroomt de Zulg |
op weg naar Horrenbach |
Pas als ik deze avond de tent opzet in Brenzikofen, realiseer ik me dat we dicht
langs de bron van de Rotache gekomen zijn. Die ontspringt dicht bij Schwarzenegg en iets ten noorden van Steffisburg
bij Kiessen stroomt ook dit riviertje in de Aare.
We hebben een heel gesprek met de Flyer-rijders. Ze zijn maar twee dagen onderweg en hebben weinig bagage. Twee
van hen hebben de fiets gehuurd, de andere twee zijn op hun eigen fiets, maar hebben alleen de accu gehuurd.
We rijden verder via Eriz, bij Linden steken we de Zulg over en aan de andere kant van het dal rijden we naar Horrenbach.
Daar nemen we een kortere weg naar Buchen, deze gaat eerst in scherpe bochten 150 m omlaag, in Loch over de Prässerebeek,
en dan weer 150 m omhoog.
Bij Wägli komen we weer op de Herzroute en hebben nu een afdaling van 400 m voor ons naar Steffisburg.
We rijden verder naar de camping Wydeli in Brenzikofen aan de Rotache.
Spycher bei Tal |
afkorting Horrenbach - Buchen |
in scherpe bochten naar beneden naar Loch |
Prässerebach |
bij Burghalte |
Wildi |
door dit dal stroomt de Zulg naar Steffisburg (helemaal links de hoek om) |
Zaterdag 13 juli 2013 Brenzikofen - Bremgarten
.
Op de fiets naar Bern (30 km.) onderweg een ontbijt in Münsingen.
Dan met de trein naar Zürich (1 uur) en dan weer met de fiets verder via Dietikon (lunch) en de Mutchellen
naar Bremgarten (30 km.)
de Aare in Bern. Helemaal rechts de leefruimte en zwembassin voor de beren. In de berenkuil waar ze vroeger leefden zijn nu beren uit hout in levensgrote. Zytglocke (= De naam is Bernduits voor Zeitglocke, dus tijdklok of uurwerk.) > |
Een paar tipps voor e-bike-fietsen
Een paar tips voor e-bike-fietsen
Er zijn wat voordelen om hier in Zwitserland met een Flyer-fiets te rijden:
In heel Zwitserland heeft de firma Flyer accu-wisselstations ingericht, bij fietsenmakers, treinstations, pensions
en hotels. Op een kaart van Zwitserland is te zien waar zulke wisselstations zijn, je kunt er ook één
aanvragen bij de firma
Flyer. De Zwitserse spoorwegen (SBB) en ook veel fietsenmakers verhuren
Flyerfietsen. www.rentabike.ch (helaas alleen maar in het Frans en Duits)
Als je zelf een Fyer-fiets hebt, dan is het mogelijk jouw accu aan het begin van de reis af te geven bij een depot.
Hiervoor in de plaats krijg je een leen-accu voor 5 Fr. /dag ( = € 4 ). Bij alle wisselstations kun je de lege
(of half lege) accu gratis omwisselen voor een vol geladen accu. Dat betekent dat je altijd met de hoogste ondersteuning
kunt fietsen. Bergen hoeven geen hindernis meer te zijn, en je eigen accu wordt niet belast. Ik zelf fiets op een
Cannondale met "BionX" ondersteuning. Een pakket bestaande uit achterwiel, accu en display. Met dit systeem
laadt de accu weer op als ik naar beneden fiets, (alleen in de bergen is dit gunstig).